W znacznej części przypadków przemoc ma miejsce w domu i jest pilnie strzeżoną tajemnicą. Dużą rolę w tym odgrywają zarówno przekonania kulturowe dotyczące roli dziecka i sposobu funkcjonowania rodziny, jak i wcześniejsze występowanie przemocy w rodzinie. Zaliczyć do tego można również warunki materialne, ilość posiadanych dzieci oraz występowanie nałogów w rodzinie.
Przemoc wobec dzieci stanowi temat trudny, dla wielu Polaków wręcz kontrowersyjny. Niestety, wielu ludzi wierzy w tzw. „edukacyjną rolę klapsa”, nie zdając sobie sprawy z tego, że jest to forma przemocy wobec dziecka. Wbrew temu, co wielu z nas doświadczyło podczas dzieciństwa w PRL, taki klaps może nieść za sobą późniejsze problemy emocjonalne. Przemoc fizyczna wobec dzieci jest tą najbardziej widoczną. Istnieje również typ przemocy, który nie zostawia śladu na ciele, za to kaleczy psychikę osoby jej poddawanej.
Przemoc wobec dzieci dzieli się na dwa rodzaje:
· Domową, występującą podczas kontaktów z członkami rodziny w codziennym życiu, ale również może występować ze strony osób niespokrewnionych Mogą to być np. pracownicy socjalni odwiedzający rodzinę czy też przyjaciele rodziców/opiekunów.
· Rodzinną, czyli zaniedbania lub zachowania, które negatywnie wpływają/ograniczają wolność dziecka lub nie dopuszczają do prawidłowego rozwoju członka rodziny. Takiego rodzaju przemocy dopuścić się może każdy człowiek rodziny, również nie z dzieckiem.na dziecko,
W znacznej części przypadków przemoc ma miejsce w domu i jest pilnie strzeżoną tajemnicą. Dużą rolę w tym odgrywają zarówno przekonania kulturowe dotyczące roli dziecka i sposobu funkcjonowania rodziny, jak i wcześniejsze występowanie przemocy w rodzinie. Zaliczyć do tego można również warunki materialne, ilość posiadanych dzieci oraz występowanie nałogów w rodzinie.
Niestety, jak już wspominaliśmy wyżej, nie każdy rodzaj przemocy da się zobaczyć gołym okiem. Nie każda z nich niesie za sobą siniaki. Sprawia to, że znacznie trudniej taką przemoc dostrzec. Rzadko zdarza się, jednak, aby dziecko doświadczyło tylko jednego rodzaju przemocy. Często idą one parami. Występować wobec dzieci mogą 4 rodzaje przemocy:
1. Emocjonalna
2. Fizyczna
3. Seksualna
4. Zaniedbywanie
Przemocą psychiczną jest nieustannie dokuczanie, wyśmiewanie się z poglądów czy wyglądu, jak i ciągłe ocenianie i bardzo krytyczne wypowiedzi wobec dziecka. Często osoby stosujące przemoc wymagają od małoletniego, aby ten myślał i mówił w taki sposób jaki życzy sobie sprawca przemocy. Nie liczy się on z jego opiniami czy emocjami. Wręcz krytykuje ich wyrażanie, a także bardzo kontroluje to, co dziecko mówi, jak się zachowuje, często przy tym karając poprzez ograniczanie kontaktów z innymi.
Przemocą psychiczną jest jednak nie tylko znęcanie się. Jest nią również ignorowanie dziecka, brak prób nawiązania z nim więzi emocjonalnych. Choć niewielu zdaje sobie z tego sprawę, nadopiekuńczość, zwłaszcza ta wręcz chorobliwa, również jest formą przemocy. Skutkiem tego często jest trzymanie dziecka pod tzw. kloszem, gdzie nie ma ono szans na dorośnięcie i późniejsze usamodzielnienie się, gdyż zostaje ono w roli dziecka na zawsze.
Choć wraz z przemocą emocjonalną mogą pojawiać się problemy somatyczne jak np. niski wzrost, jadłowstręt czy mocne garbienie się, to często ciężko je powiązać z tym, co dzieje się za zamkniętymi drzwiami miejsca, gdzie dziecko mieszka. Dlatego tak ważne jest obserwowanie dziecka, bowiem przemoc psychiczna wobec niego może powodować następujące zachowania:
· Strach przed rodzicem, gdy np. dziecko dostanie złą ocenę
· Agresja lub obojętność w stosunku do innych dzieci
· Niesie poczucie wartości, bardzo krytyczna postawa wobec swojej osoby
· Kulenie się/garbienie się, jakby dziecko chciało zniknąć
· Samookaleczanie się
Niestety, te objawy są na tyle niespecyficzne, że często są mylone z okresem dorastania bądź młodzieńczym buntem. Dzieci doznające przemocy same często udają, że wszystko jest w porządku, a gdy ktoś proponuje im pomoc twierdzą, że jej nie potrzebują.
W przypadku, gdy jesteś ofiarą przemocy psychicznej, lub masz poważne podejrzenia, ze ktoś kogo znasz jest krzywdzony masz kilka możliwości pomocy.
Jedną z nich jest zadzwonienie na tzw. Niebieską Linię, która jest czynna od poniedziałku do soboty od 8.00 do 22.00, w niedzielę i święta od 8.00 do 16.00. Jej numer to: 800-12-00-02.
Również biuro Rzecznika Praw Dziecka prowadzi swój telefon zaufania, a jego numer to: 800 12 12 12.
Kolejną organizacją, która pomaga dzieciom jest Fundacja Dając Dzieciom Siłę. Prowadzi ona zarówno infolinię dla osób dorosłych, które podejrzewają przemoc wobec dzieci, pod numerem: 800 100 100, jak i dla dzieci i młodzieży doświadczających przemocy 116 111.
Jeśli nie masz pewności, czy twoje podejrzenia są właściwe możesz zwrócić się do instytucji typu Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, które mają obowiązek zareagować. Pamiętaj, Twoja reakcja może ocalić życie dziecka. Reagując – pomagasz.
Treść została przygotowana w ramach projektu „Potrafisz i MOŻESZ się realizować”, współfinansowanego ze środków z budżetu Województwa Zachodniopomorskiego.