ADHD kojarzy się wielu przede wszystkim z nadruchliwymi dziećmi, zwłaszcza chłopcami. Jest to założenie błędne. ADHD jest skrótem od angielskiej nazwy Attention Deficency Hyperaktivity Disorder. W wolnym tłumaczeniu na język Polski oznacza to: zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.
Faktem jest, że ADHD mogą mieć zarówno dzieci i dorośli, niezależnie od płci. Ze względu na uwarunkowania społeczne jednak, łatwiej jest je zobaczyć u chłopców. Dziewczynki od najmłodszych lat są często społecznie warunkowane, aby nie wierciły się i były skupione, nie biegały. Chłopcy natomiast mają przyzwolenie na bieganie, skakanie i wyrażanie siebie. Z tego też powodu, ADHD u dziewcząt i kobiet jest trudniej zauważalne, a co za tym idzie, rzadziej wykrywalne. Wielu wręcz upiera się, że ADHD jest domeną tylko i wyłącznie mężczyzn, choć badania nad tym zaburzeniem poddają to w wątpliwość.
1
ADHD jest skrótem od angielskiej nazwy Attention Deficency Hyperaktivity Disorder. W wolnym tłumaczeniu na język Polski oznacza to: zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.
2
Specjaliście wyróżniają następujące typy tego zaburzenia: z przewagą zaburzeń uwagi, z przewagą nadruchliwości i impulsywności, mieszany.
3
Diagnoza ADHD u dorosłych jest dosyć złożonym procesem i wymaga najczęściej współpracy psychologa i psychiatry, czasem również innego specjalisty.
Szacuje się, że w Polsce żyje około od 4 do 7 milionów osób z niepełnosprawnością. W tym większość takich, których stan zdrowia jest niewidoczny dla osób niewtajemniczonych. Choć można się spotkać z nazwą niepełnosprawność ukryta, same osoby z tym typem ograniczeń, preferują nie używać tego terminu. Sugeruje to, że chcą oni, aby ich problemy były niewidoczne, podczas gdy większość z nich nie ma na to żadnego wpływu.
Wbrew powszechnej opinii, ADHD nie jest chorobą, którą da się wyleczyć ani przypadkiem wieku dziecięcego. Jest to coś, co towarzyszy człowiekowi całe życie. Osobie, która posiada ta zaburzenie ciężko jest się skoncentrować, zapamiętywać czy kontrolować emocje. Bez odpowiedniej terapii, a w niektórych przypadkach wsparcia farmakologicznego ADHD może dać początek innym chorobom takim jak np. bezsenność.
W przeciwieństwie do mężczyzn, większość objawów u kobiet jest ukryta. Dlatego ich diagnoza jest trudniejsza. Jeszcze nie tak dawno mówiło się, że dana kobieta jest neurotyczna, bądź impulsywna. Dziś wiemy, że to może być skutkiem niezdiagnozowanego ADHD.
ADHD u wielu mężczyzn przejawia się przede wszystkim nadpobudliwością. U kobiet jednak najczęstsze objawy to stany lękowe, trudności w uczeniu się czy podwyższonego nastroju. Są też bardziej skłonne do nadużywania substancji. Objawy te nie są tak widoczne na zewnątrz, co sprawia, że wiele osób neguje istnienie tego zaburzenia u płci żeńskiej.
Specjaliście wyróżniają następujące typy tego zaburzenia:
• z przewagą zaburzeń uwagi;
• z przewagą nadruchliwości i impulsywności;
• mieszany.
Choć wszystkie trzy typy mogą wystąpić u dziewcząt i kobiet, przeważają jednak problemy z koncentracją. Wiele z objawów nie musi się pojawiać cały czas, może też występować w określonym kontekście jak np. podczas pracy.
Wiele kobiet z ADHD uważa, że mogłoby być lepszą przyjaciółką/matką/partnerką. Jest to często spowodowane tym, że nie jest w stanie zrobić wszystkiego, czego oczekuje od niej społeczeństwo. Kobiety z ADHD mogą mieć zaburzone poczucie czasu, co sprawia, że często się spóźniają bądź wydaje im się, że zrobiły coś wczoraj, a zrobiły to miesiąc temu. Osobom z zewnątrz może się wydawać, że taka osoba żyje w chaosie, bądź jej nie zależy. Prawda jest jednak inna.
W relacjach z innymi, często zdarza się, że kobiety są bardziej ekstrawertyczne i rozmowne. Nie oznacza to jednak, że mają wewnętrzny przymus ciągłego spotykania się z innymi. Wręcz przeciwnie. Większe zgromadzenia, choć przyjemne, na dłuższą metę mogą działać wyczerpująco. Często zdarza się, że kobiety bardzo głęboko przeżywają emocje lub wyrażają je impulsywnie. Zdarza się wręcz, że fiksują się na pewnych wydarzeniach/słowach i potem długo je przeżywają.
Podczas pracy osoba z tym zaburzeniem źle znosi hałas oraz wszystkie rozpraszacze uwagi. Wystarczy, że ktoś do niej podejdzie aby o coś zapytać, a może mieć już widoczny problem z powrotem do pracy i przypomnieniem sobie na czym skończyła.
Nierzadko, aby pomóc sobie w jakiejś kwestii, osoba płci żeńskiej kupi jakiś produkt. Potem jednak albo o nim zapomni, albo poczuje się przytłoczona nauką jego używania. Przez co w jej domu znajduje się mnóstwo przedmiotów, które nie były używane, bądź były użyte kilka razy. Oczywiście, jeśli taka osoba pamięta, że powinna coś takiego kupić. Niejednokrotnie można usłyszeć, że pomimo wiedzy, co ma kupić, dana osoba zapomniała, bo rozproszyły ją np. ładne kapcie wystawione na półce. Nagminne jest, że nawet jeśli istnieje lista, osoba z ADHD kupi jeszcze coś dodatkowego, co nagle się jej przypomniało lub uznała za potrzebne.
Tak, te objawy występuję wraz z trudnością kontroli impulsów, a czasem wraz z nadpobudliwością.
Możecie sobie więc wyobrazić, jak ciężkie jest życie kogoś z tym zaburzeniem. Dlatego tak potrzebna jest właściwa diagnoza, a następnie podjęcie właściwego leczenia. Bez tego choremu może być ciężko funkcjonować.
Wymienione w tym poście objawy ADHD u dorosłych to tylko jedne z cech tego zaburzenia. Mogą, ale nie muszą wystąpić u osoby, która się z nim zmaga. Jednocześnie, niektóre z nich mogą wskazywać na inne problemy związane ze zdrowiem psychicznym. Jeśli dostrzegasz u siebie te objawy, zgłoś się do specjalisty, który pokieruje Cię dalej i zaproponuje jakąś ścieżkę diagnozy.
Diagnoza ADHD u dorosłych jest dosyć złożonym procesem i wymaga najczęściej współpracy psychologa i psychiatry, czasem również innego specjalisty. Podczas diagnozy przeprowadzane są szczegółowe wywiady na temat zachowań i nawyków pacjenta w ciągu jego życia. Warto udać się po wsparcie – odpowiednia terapia lub farmakoterapia może poprawić jakość życia pacjenta na wielu płaszczyznach jego życia.
Autorką treści jest Katarzyna Klessa.